KIDERA

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir ?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), bireyin dikkat süresinde, odaklanma becerisinde ve davranışlarını kontrol etmede zorluklar yaşadığı nörogelişimsel bir durumdur. Genellikle çocukluk çağında fark edilse de, doğru müdahaleler yapılmadığında yetişkinlik dönemine kadar devam edebilir. DEHB, bireyin akademik, sosyal ve kişisel yaşamını etkileyerek zorlayıcı durumlara yol açabilir.

happy-kids-elementary-school-min

Bu bozukluğun en temel özellikleri arasında dikkatsizlik, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik yer alır. Her bireyde bu belirtiler farklı şekilde ortaya çıkabilir ve bu nedenle DEHB’nin doğru tanısı ve yönetimi büyük önem taşır. DEHB’li bireylerin tedavisinde erken tanı ve uygun terapilerle birlikte, bireyin potansiyelini en iyi şekilde kullanması desteklenir. Ergoterapi ve diğer profesyonel yaklaşımlar, DEHB’li bireylerin yaşam kalitesini artırmada önemli bir rol oynar.

KIDERA

Dikkat Eksikliği Belirtileri Nelerdir ?

Dikkat eksikliği, bireyin günlük görevlerde odaklanmakta zorlanmasıyla kendini gösterir. DEHB’li çocuklarda aşağıdaki belirtiler yaygın olarak görülebilir:

  • Görevleri ve aktiviteleri organize etmede güçlük çekmek.
  • Dikkat gerektiren işler sırasında sıkça hata yapmak.
  • Uzun süre bir şeye odaklanamama, dikkatin çabuk dağılması.
  • Dinliyormuş gibi görünse de karşısındakini anlamamak.
  • Sık sık eşyalarını kaybetmek ya da unutmak.
  • Verilen talimatları yerine getirememe.

Hiperaktivite Belirtileri

Hiperaktivite, aşırı hareketlilik ve yerinde duramama davranışlarıyla karakterizedir. Çocuklarda sıkça gözlemlenen hiperaktivite belirtileri şunlardır:

  • Sürekli kıpırdanma veya oturduğu yerde sabit duramama.
  • Uygunsuz zamanlarda koşma veya tırmanma isteği.
  • Sessizce oynamakta zorlanma.
  • Aşırı konuşma veya sürekli hareket etme ihtiyacı.

Dürtüsellik Belirtileri

Dürtüsellik, kişinin düşünmeden hareket etmesi ve davranışlarının sonuçlarını kestirememe hali olarak tanımlanır. Bireylerde şu durumlar gözlemlenebilir:

  • Sorular tamamlanmadan cevap verme.
  • Sırasını beklemekte güçlük çekme.
  • Başkalarının sözünü kesme veya oyunlarını bozma.
  • Düşünmeden riskli davranışlarda bulunma.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Türleri Nelerdir?

DEHB, belirtilerin yoğunluğuna ve türüne bağlı olarak üç şekilde sınıflandırılır:
  • Dikkatsiz Tip: Dikkat eksikliği belirtilerinin ön planda olduğu durumlar.
  • Hiperaktif-Dürtüsel Tip: Aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirtilerinin yoğun olduğu durumlar.
  • Kombine Tip: Hem dikkatsizlik hem de hiperaktivite-dürtüsellik belirtilerinin birlikte görüldüğü tür.
ill-little-boy-green-t-shirt-feeling-unwell-having-strong-headache-touching-head-standing-white-wall-min
KIDERA

Tanı Ölçütleri (DSM) ve DEHB

DSM-5 sınıflama sistemine göre, DEHB tanısı koyulabilmesi için belirtilerin en az altısının şu başlıklardan karşılanması gerekir:

  • Detaylara dikkat edememe ve dikkatsizlikten hata yapma.
  • Verilen görevlerde dikkati sürdürememe.
  • Dinliyor gibi görünse de karşısındakini anlamama.
  • Görevleri tamamlamada zorlanma.
  • Düzeni koruyamama.
  • Unutkanlık veya eşyaları sık kaybetme.

Ergoterapistler DEHB’li Çocuklarla Nasıl Çalışır?

Ergoterapistler, DEHB’li çocukların sosyal, akademik ve günlük yaşam becerilerini geliştirmeye odaklanır. Terapi süreçlerinde:

  • Odaklanma ve dikkat süresini artıracak stratejiler geliştirilir.
  • Dürtüsellik ve davranış yönetimi üzerinde çalışılır.
  • Günlük yaşam görevleri için organize olma becerileri desteklenir.

Bu çalışmalar, çocuğun özgüvenini artırmak ve daha bağımsız bir yaşam sürmesini sağlamak için büyük önem taşır.